Είναι μια οξεία φλεγμονή που αναπτύσσεται στην περιοχή του πρωκτού. Πρόκειται ουσιαστικά για το σχηματισμό μιας αποστηματικής κοιλότητας που προκαλειται από κάποιο πυογόνο μικρόβιο της περιοχής.
Το απόστημα αυτό μπορεί να αποκτήσει μεγάλες διαστάσεις και να επεκταθεί προς διάφορες κατευθύνσεις ανάμεσα στους χαλαρούς ιστούς και τις μυϊκές ομάδες της περιοχής.
Συχνές Ερωτήσεις
Στο εσωτερικό του πρωκτού μας υπάρχουν μικρές κρύπτες που ονομάζονται «πρωκτικοί αδένες». Αν, για οποιοδήποτε λόγο, φράξει κάποιος από τους αδένες αυτούς, τότε το περιεχόμενό του μολύνεται γρήγορα από τα μικρόβια που υπάρχουν σε αφθονία στο έντερο με αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός περιεδρικού αποστήματος. Αυτός είναι και ο συχνότερος μηχανισμός δημιουργίας του. Σπανιότερα μπορεί να εμφανιστεί μετά από κάποιο τραυματισμό στην περιπρωκτική περιοχή, ως επιπλοκή παθήσεων του πρωκτού (αιμορροϊδοπάθεια), μετά από μία χειρουργική επέμβαση στον πρωκτό (πχ. αιμορροΐδεκτομή) ή ως σύμπτωμα άλλων νοσημάτων του εντέρου όπως η νόσος Crohn και η ελκώδης κολίτιδα.
Το συχνότερο και βασανιστικότερο σύμπτωμα είναι ο έντονος πόνος στην περιοχή του πρωκτού που εμποδίζει τους ασθενείς να καθίσουν σε καρέκλα, να ξαπλώσουν ανάσκελα ή ακόμα και να περπατήσουν. Ο πόνος αυτός είναι συνεχόμενος και δεν ανταποκρίνεται στα κοινά παυσίπονα. Στην ίδια περιοχή εμφανίζεται και ένα τοπικό πρήξιμο το οποίο μπορεί να πάρει μεγάλες διαστάσεις ενώ το δέρμα που καλύπτει το απόστημα γίνεται κόκκινο και γυαλιστερό. Οι περισσότεροι ασθενείς εμφανίζουν επίσης υψηλό πυρετό και εφιδρώσεις.
Η διάγνωση στους περισσότερους ασθενείς γίνεται απλά με την κλινική εξέταση από το γιατρό. Σε κάποιους ασθενείς ωστόσο, η νόσος δεν είναι κλινικά εμφανής, ιδιαίτερα όταν η φλεγμονή επεκτείνεται σε βαθύτερα ανατομικά στρώματα και τότε θα χρειαστεί αξονική τομογραφία για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση.
Όχι. Η ανατομία της περιοχής του πρωκτού είναι περίπλοκη. Εκεί, εκτός από το τελικό τμήμα του παχέος εντέρου υπάρχουν μύες, περιτονίες και άφθονο λίπος με αποτέλεσμα ανάμεσά τους να σχηματίζονται διάφοροι ανατομικοί χώροι. Ένα απόστημα μπορεί να επεκταθεί σε οποιονδήποτε από τους «χώρους» αυτούς, τόσο επιφανειακά κάτω από το δέρμα, όσο και βαθύτερα, ανάμεσα σε μυϊκές ομάδες. Ανάλογα με την ανατομική θέση που αναπτύσσεται το απόστημα, τα συμπτώματα αλλά και η χειρουργική θεραπεία που απαιτείται διαφέρουν. Δεν είναι ίδια όλα τα περιεδρικά αποστήματα.
Όχι. Όλα τα αποστήματα που δημιουργούνται στο ανθρώπινο σώμα και πολύ περισσότερο τα περιεδρικά πρέπει να διανοίγονται και να παροχετεύονται χειρουργικά. Η αντιβιοτική αγωγή καθώς και οποιαδήποτε άλλη φαρμακευτική θεραπεία (αντιφλεγμονώδη, παυσίπονα, αντιπυρετικά κλπ) παίζουν δευτερεύοντα ρόλο και δεν μπορούν να θεραπεύσουν ένα εγκατεστημένο απόστημα αν δεν υπάρξει παροχέτευση. Μόνο στα πολύ αρχικά στάδια της φλεγμονής και πριν το σχηματισμό του αποστήματος η αντιβίωση μπορεί να προλάβει και να αναστείλει τη δημιουργία του.
Ναι, όλοι οι ασθενείς που πάσχουν από περιεδρικό απόστημα πρέπει να χειρουργούνται άμεσα. Αυτό απαιτείται και για να ανακουφιστούν από τα συμπτώματά τους αλλά κυρίως για να προλάβουμε μια τοπικά εκτεταμένη ή μια γενικευμένη σηπτική κατάσταση που μπορεί να δημιουργηθεί σε αντίθετη περίπτωση. Συχνά ένα απόστημα «σπάει» (παροχετεύεται) από μόνο του. Οι ασθενείς αυτοί παρουσιάζουν αυτόματη ίαση και δεν χρειάζεται να οδηγηθούν στο χειρουργείο παρά μόνο στην περίπτωση που η παροχέτευση του αποστήματος δεν είναι πλήρης.
Η θεραπεία είναι η χειρουργική διάνοιξη και παροχέτευσή του αποστήματος είτε προς το δέρμα ή σπανιότερα προς το έντερο (το ορθό) αναλόγως με τη θέση του. Αυτό επιτυγχάνεται με τη δημιουργία μιας ευρείας τομής στο τοίχωμα του αποστήματος. Ανάλογα με τη θέση, το μέγεθος και τον τρόπο παροχέτευσης του αποστήματος ενδέχεται να τοποθετηθούν σωλήνες παροχετεύσης ή ειδικά πλαστικά «ράμματα» (settons) τα οποία αφαιρούνται μετά από λίγες μέρες.
Σχεδόν σε όλους τους ασθενείς απαιτείται γενική αναισθησία. Με τον τρόπο αυτό, χωρίς να πονέσει καθόλου ο ασθενής, δίνεται η δυνατότητα στο χειρουργό να εκτιμήσει καλύτερα όλη την πάσχουσα περιοχή, να παροχετεύσει με τον ορθότερο τρόπο το απόστημα, να σπάσει τυχόν εσωτερικά διαφράγματα που έχουν σχηματιστεί μέσα του, να την «πλύνει» με αντισηπτικά υγρά, να τοποθετήσει παροχετεύσεις και να δημιουργήσει αν κριθεί απαραίτητο αρκετά αντιστόμια (σχάσεις) στην περιοχή. Όλες αυτές οι χειρουργικές πράξεις δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν με τοπική αναισθησία. Σε ασθενείς που αντιμετωπίζουν σοβαρά αναπνευστικά ή άλλα προβλήματα, η επέμβαση μπορεί, εναλλακτικά, να πραγματοποιηθεί με επισκληρίδια ή με ραχιαία αναισθησία.
Συνήθως είναι μικρότερη από 20 λεπτά. Φυσικά υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν το συνολικό χειρουργικό χρόνο με αποτέλεσμα να διαφέρει από ασθενή σε ασθενή.
Οι περισσότεροι ασθενείς θα παραμείνουν στο νοσοκομείο για 1-2 ημέρες μετεγχειρητικά. Σε περίπτωση σοβαρής τοπικής ή γενικευμένης σηπτικής εικόνας η νοσηλεία ενδέχεται να παραταθεί για όσο χρειαστεί.
Ναι θα σας χορηγηθεί ενδοφλέβια αντιβίωση ευρέως μικροβιακού φάσματος για όσο διάστημα νοσηλεύεστε. Μετά την έξοδό σας από το νοσοκομείο ενδέχεται να λάβετε συμπληρωματικά αντιβίωση από το στόμα για κάποιες μέρες.
Όχι δεν τοποθετούνται εξωτερικά ράμματα σε τέτοιου είδους χειρουργεία.
Η διάνοιξη και παροχέτευση ενός περιεδρικού αποστήματος είναι μια χειρουργική επέμβαση ελάχιστης επικινδυνότητας. Τα προβλήματα που μπορεί σπάνια να προκύψουν μετά από μια τέτοια εγχείρηση είναι η μετεγχειρητική αιμορραγία, ο παρατεινόμενος πυρετός, η υποτροπή του αποστήματος στη ίδια η σε άλλη θέση, και οι ελαφρές κακώσεις του πρωκτικού σφιγκτήρα. Οι επιπλοκές αυτές αντιμετωπίζονται ως επί τω πλείστον συντηρητικά. Το 90% των ασθενών που θα υποβληθούν σε διάνοιξη και παροχέτευση περιεδρικού αποστήματος θα αναπτύξουν στην ίδια περιοχή ένα περιεδρικό συρίγγιο.
Οι ασθενείς που θα νοσήσουν από περιεδρικό απόστημα πονούν πολύ. Η διάνοιξη και παροχέτευσή του τους ανακουφίζει αισθητά και μετά ο πόνος αντιμετωπίζεται πολύ αποτελεσματικά με τη χορήγηση ήπιας αναλγησίας από το στόμα για λίγες ημέρες (παρακεταμόλη, αντιφλεγμονώδη).
Κανονικότατα. Στην τουαλέτα θα πηγαίνετε όπως και πριν το χειρουργείο, χωρίς ιδιαίτερο πόνο. Μετά από κάθε κένωση θα πλένετε πολύ καλά την περιοχή με άφθονο χλιαρό νερό και εν συνεχεία θα καλύπτετε το τραύμα με γάζες για να μη λερώνονται τα εσώρουχά σας.
Λίγες μόνο ώρες μετά το χειρουργείο θα κινητοποιηθείτε πλήρως. Αν έχετε πάρει γενική αναισθησία θα είστε σε θέσει να πιείτε νερό ή τσαι με φρυγανιές σε 2-3 ώρες μετά την επέμβαση ενώ στις 6 ώρες μπορείτε να πάρετε ένα ελαφρύ γεύμα. Αν έχετε κάνει την επέμβαση με άλλου είδους αναισθησία γευματίζετε άμεσα. Από την πρώτη κιόλας ημέρα μετά την επέμβαση μπορείτε να περπατάτε όσο θέλετε, να ανεβαίνετε σκάλες και γενικά αυτοεξυπηρετείσθε πλήρως ενώ η δίαιτά σας είναι ελεύθερη. Την δεύτερη μετεγχειρητική ημέρα κάνετε μπάνιο ελεύθερα και μπορεί να πέσει άφοβα νερό και σαπούνι στο τραύμα το οποίο στη συνέχεια απλώς σκεπάζετε με μια γάζα. Δεν θα μπορείτε να οδηγήσετε για 3-4 ημέρες γιατί, παρότι θα είστε σε θέση να το κάνετε, ενδέχεται να προκύψουν νομικά προβλήματα αποζημίωσης σε περίπτωση ατυχήματος.
Αν κάνετε δουλειά γραφείου ή άλλη που δεν απαιτεί σωματική καταπόνηση ή στην οποία δε σηκώνετε βάρη, μπορείτε να επανέλθετε σ’ αυτήν σε 7-10 ημέρες. Σε αντίθετη περίπτωση καλό θα ήταν να απέχετε από την εργασία σας για δεκαπέντε μέρες. Μετά από τρεις εβδομάδες μπορείτε να ξεκινήσετε κάποιο ελαφρύ πρόγραμμα γυμναστικής χωρίς βάρη ενώ μπορείτε να μπείτε σε πλήρες πρόγραμμα σε ένα μήνα από το χειρουργείο.