Συχνές Ερωτήσεις
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ο τρίτος καρκίνος σε συχνότητα στον άνθρωπο. Υπολογίζεται ότι 1 στους 20 ανθρώπους θα νοσήσει από τη νόσο κάποια στιγμή στη ζωή του αλλά από αυτούς, μόνο οι 4 στους 10 θα πεθάνουν τελικά από τη νόσο. Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί και εφαρμόζονται πολύ αποτελεσματικές θεραπείες με αποτέλεσμα να έχει αυξηθεί σημαντικά η μακροχρόνια επιβίωση των ασθενών με καρκίνο του παχέος εντέρου σε ποσοστά που αγγίζουν το 90%.
Η μοναδική ριζική θεραπεία της νόσου είναι η κολεκτομή δηλαδή η χειρουργική αφαίρεση του τμήματος του παχέος εντέρου που περιλαμβάνει τον καρκίνο μαζί με όλους τους λεμφαδένες του. Μετά από το χειρουργείο και ανάλογα με το στάδιο της νόσου, ενδέχεται να χορηγηθεί συμπληρωματική χημειοθεραπεία. Όταν η νόσος εντοπίζεται στο ορθό, δηλαδή στο τελευταίο τμήμα του παχέος εντέρου κοντά στον πρωκτό, σημαντικό θεραπευτικό ρόλο μπορεί να διαδραματίσει και η τοπική ακτινοθεραπεία.
Οι βασικές αρχές είναι: – η χειρουργική αφαίρεση ικανού μήκους παχέος εντέρου εκατέρωθεν του όγκου – η συναφαίρεση όλων των λεμφαδένων του εντερικού τμήματος που αφαιρείται. – η «υψηλή απολίνωση» των τροφοφόρων αγγείων του (αρτηριών και φλεβών), δηλαδή η αφαίρεση όλου του μήκους των αγγείων από την έκφυσή τους – η «en block», δηλαδή η αδιαίρετη, αφαίρεση όλων αυτών των ανατομικών στοιχείων ως ένα κομμάτι, χωρίς να διασπάται η ανατομική τους συνέχεια. – Το χειρουργικό παρασκεύασμα θα πρέπει να περιβάλλεται από τις εμβρυολογικές του περιτονίες που επίσης οφείλουν να διατηρούνται ακέραιες.
Ο ποιοτικός έλεγχος του χειρουργείου και η ποιότητα του «χειρουργικού παρασκευάσματος» πρέπει να εκτιμάται τόσο μέσα στο χειρουργείο όσο και στην παθολογοανατομική έκθεση που θα ακολουθήσει (ιστολογική απάντηση). Μέσα στο χειρουργείο η εκτίμηση γίνεται από τη χειρουργική ομάδα και πρέπει να τεκμηριώνεται με τη λήψη φωτογραφιών. Στην ιστολογική απάντηση θα πρέπει να αποτυπώνεται με σαφήνεια η ογκολογική αρτιότητα ή όχι του χειρουργείου με τη γραπτή περιγραφή και αξιολόγηση όλων των χειρουργικών «αρχών» που απαιτούνται στη χειρουργική ογκολογία. Και εδώ είναι απαραίτητη η φωτογραφική τεκμηρίωση.
Στη χειρουργική ογκολογία, η αφαίρεση των περιοχικών λεμφαδένων έχει κυρίως προγνωστική αξία. Αυτό σημαίνει ότι η παρουσία ή όχι μεταστατικών κυττάρων σ’ αυτούς κατατάσσει τους ασθενείς σε διαφορετικά στάδια της νόσου, ρυθμίζει την ανάγκη χορήγησης συμπληρωματικής χημειοθεραπείας και σε γενικές γραμμές ορίζει την πρόγνωση επιβίωσής τους. Ειδικά όμως στον καρκίνο του παχέος εντέρου η ριζική αφαίρεση των λεμφαδένων φαίνεται να έχει και σπουδαία θεραπευτική αξία. Υπάρχουν πια πολλά και σοβαρά επιστημονικά δεδομένα που αποδεικνύουν πως όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των λεμφαδένων που αφαιρούνται σε μια κολεκτομή, τόσο μεγαλύτερη είναι η συνολική επιβίωση των ασθενών.
Τα τελευταία 20 χρόνια, η εφαρμογή σε ευρεία κλίμακα, της ολικής εκτομής του μεσοορθού για την αντιμετώπιση του καρκίνου του ορθού είχε σαν αποτέλεσμα την τεράστια μείωση της πιθανότητας υποτροπής της νόσου από 33% σε 8% και την αύξηση της επιβίωσης των ασθενών κατά 50%. Αντίστοιχα δεδομένα, αλλά σε μικρότερη κλίμακα, υπάρχουν και για την ολική εκτομή του μεσοκόλου.
Η μοναδική και σημαντικότερη παράμετρος για την μακροχρόνια επιβίωση των ασθενών είναι η ποιότητα της ογκολογικής χειρουργικής και όχι η τεχνική που θα ακολουθηθεί. Αν αυτή μπορεί να διασφαλιστεί εξίσου και με τις δύο τεχνικές, ανοικτή και λαπαροσκοπική, τότε από κοινού, ο χειρουργός και ο ασθενής, καλούνται να επιλέξουν μία από τις δύο.
Κατά τη διάρκεια του χειρουργείου τοποθετούνται σε όλους τους ασθενείς διάφοροι καθετήρες οι οποίοι έχουν μεγάλη θεραπευτική σημασία. Όταν λοιπόν βρεθείτε στο δωμάτιο σας μετά το χειρουργείο θα παρατηρήσετε ότι θα έχετε: έναν ουροκαθετήρα για τη συλλογή των ούρων, ένα σωληνάκι στη μύτη το οποίο παροχετεύει το στομάχι, μία παροχέτευση κοιλίας, δηλαδή ένα λεπτό σωληνάκι που βγαίνει από κάποιο σημείο της κοιλιάς, μια επισκληρίδια αντλία η οποία θα είναι στερεωμένη στον ώμο σας και με ένα λεπτό καθετηράκι θα επικοινωνεί με τη σπονδυλικής σας στήλης και ένα φλεβοκαθετήρα δια μέσου του οποίου θα σας χορηγούνται όλα τα απαραίτητα υγρά και φάρμακα σε μια μεγάλη φλέβα του σώματός σας. Όλοι αυτοί οι καθετήρες τοποθετούνται στη χειρουργική αίθουσα αφού κοιμηθείτε, έτσι ώστε να μην καταλάβετε το παραμικρό. Ο ρινογαστρικός καθετήρας θα αφαιρεθεί μέσα στο πρώτο 24ωρο, ο ουροκαθετήρας στο δεύτερο, την τρίτη ημέρα θα βγει ο επισκληρίδιος καθετήρας, την τέταρτη με πέμπτη ημέρα αφαιρείται η παροχέτευση κοιλίας, ενώ ο φλεβοκαθετήρας αφαιρείται τελευταίος λίγο πριν την έξοδό σας από το νοσοκομείο. Η αφαίρεση όλων των καθετήρων είναι εντελώς ανώδυνη.
Τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει η προσέγγισή μας ως προς τη μετεγχειρητική αποκατάσταση των ασθενών που υποβάλλονται σε ογκολογικά χειρουργεία. Όπως και στην οικονομία έτσι και στη χειρουργική εφαρμόζουμε ασφαλή «fast track» προγράμματα αποθεραπείας τα οποία μειώνουν την πιθανότητα των μετεγχειρητικών επιπλοκών και κυρίως γίνονται πολύ πιο εύκολα αποδεκτά από τους ασθενείς. Στο προγράμματα αυτά συμπεριλαμβάνονται προεγχειρητικές και κυρίως μετεγχειρητικές ιατρικές πράξεις και οδηγίες που έχουν σαν βασικούς άξονες την άμεση κινητοποίηση των ασθενών, την γρήγορη σίτισή τους από το πρώτο κιόλας 24ωρο και την όσο το δυνατόν ταχύτερη αφαίρεση όλων των καθετήρων και παροχετεύσεων.